Motocykl SHL
SHL – marka motocykli produkowanych początkowo Hucie Ludwików w Kielcach od roku 1938.
Pierwszy model motocykla SHL, produkowany w latach 1938-1939, opracowany został przez inż. Rafała Ekielskiego w oparciu o brytyjski silnik Villiers 98 ccm, produkcję którego uruchomiono na podstawie umowy licencyjnej. Podwozie SHL 98 skonstruowane było z kształtowników tłoczonych z blachy łączonych śrubami z elementami odlewanymi.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej postanowiono wznowić produkcję motocykli. W roku 1947 skonstruowano prototyp motocykla SHL 125 – M02 według własnego projektu opartego o wzmocnioną konstrukcję ramy przedwojennej oraz krajowy silnik S01 o pojemności 125 ccm (opracowany w 1946 r. przez Centralne Biuro Techniczne dla motocykla Sokół 125 – M01 produkowanego w Warszawie). Model ten wprowadzony został do seryjnej produkcji w roku 1948. Po wyprodukowaniu ok. 2000 szt. w ramach unifikacji z Sokołem 125 zastąpiony został przez SHL M03 (1000 szt.), a od roku 1949 przez SHL M04 (15,5 tys.szt.).
W tym okresie w Wydziale Doświadczalnym Kieleckich Zakładów Wyrobów Metalowych (od 1948 r. nowa nazwa Huty Ludwików) pod kierunkiem Jerzego Jankowskiego konstruowano również motocykle sportowe: wyścigowe i rajdowe. W jednym z modeli – RJ2 po raz pierwszy zastosowano w motocyklu polskiej konstrukcji widelec teleskopowy. W roku 1952 produkcja motocykli została przeniesiona z KZWM do Warszawskiej Fabryki Motocykli, gdzie do 1954 r. pod znakiem SHL produkowano model przejściowy M05 wyposażony w w/w widelec.
Produkcja motocykli powróciła do kieleckiej fabryki w 1958 r., wraz z modelem SHL M06U z silnikiem S06 o pojemności 150 ccm. Kolejne modernizacje to:
- M06U (150 ccm) – lata 1958-1959
- M06T (150 ccm) – lata 1959-1961
- M11 (175 ccm) – lata 1961-1967
- M11W (175 ccm) – lata 1967-1968
Modele M11 i M11W były produkowane także w wersji eksportowej – "Lux". Sprzedawano ją m.in. w Stanach Zjednoczonych oraz w Indiach, które w 1963 r. zakupiły licencje na produkcję modelu M11 ( produkcję zakończono w 2005 r.). W Indiach motocykl produkowany był pod marką Rajdoot.
W sierpniu 1968 r. wprowadzono do produkcji całkowicie nową konstrukcję. Był to motocykl SHL M17 "Gazela" z silnikiem 175 ccm, powstały częściowo jako rozwinięcie prototypowych konstrukcji M14 i M16 opracowywanych w latach wcześniejszych kolejno przez SFM i WFM. Model ten był produkowany w latach 1968-1970 jako ostatni ze znakiem SHL.
Produkowane modele: M02, M03, M04, RJ1, WJ1, RJ2, WJ2, M05, M06U, M06T, M11, M11S, M11LUX, M11LUX2, 175B, M11W, M11W LUX, M17 GAZELA, 175R
Model 98 – dane techniczne
- Silnik: dwusuwowy, jednocylindrowy
- Pojemność skokowa: 98 cm³
- Stopień sprężania: 5:1
- Moc maksymalna: 3 KM przy 3000 obr./min.
- Sprzęgło: mokre, jednotarczowe
- Skrzynia biegów: o 3 przełożeniach sterowana ręcznie
- Rama: z kształtowników stalowych o profilu ceowym, podwójna, zamknięta
- Zawieszenie przednie: widelec trapezowy z ciernym amortyzatorem skoku
- Zawieszenie tylne: sztywne
- Hamulce: szczękowe mechaniczne, ręczny na koło przednie, nożny na koło tylne
- Masa własna: 78 kg
- Zużycie paliwa: 2 – 2,5 l /100 km
- Prędkość maksymalna: 65 km/h
Model M11 – dane techniczne
- Silnik
- Typ: dwusuwowy, jednocylindrowy z przepłukiwaniem zwrotnym
- Pojemność: 173 ccm
- Średnica cylindra x skok: 61.5x58
- Stopień sprężania: 6.5(pierwszy model o symbolu M06 U) lub 6.3(model podstawowy o symbolu M11) lub 7,6(model o symbolu M11 W) lub 6,9 (model o symbolu M11 Lux)
- Moc maksymalna: 9 KM przy 4800obr./min. lub 10 KM przy 5000obr./min.
- Rozruch: rozrusznik nożny
- Liczba biegów: 3
- Podwozie
- Rama: Podwójna kołyskowa z rur stalowych o przekroju prostokątnym
- Koła
- Przód: 3.00 x 19 lub 3.00 x 18
- Tył: 3.00 x 19 lub 3.00 x 18
- Zawieszenie
- Przód: Wahacz pchany, amortyzatory ze sprężynami spiralnymi i tłumieniem hydraulicznym.
- Tył: Wahacz wleczony, amortyzatory ze sprężynami spiralnymi i tłumieniem hydraulicznym.
- Zbiornik paliwa: 13 litrów w tym rezerwa 1l
- Instalacja elektryczna
- Zasilanie: prądnica-iskrownik 6 V 28 W
- Akumulator: 6 V 7Ah
- Zapłon: stykowy, iskrownikowy